Thu nhập và tài sản: một vài số độ lớn

[sau] [trước] [lên mức trên]

Để tóm tắt những chuyển biến nói trên, ta có thể dùng những độ lớn của thế giới ngày nay. Hiện nay, thu nhập quốc gia vào khoảng 30000 euro một người một năm tại Pháp cũng như tại Liên hiệp Anh, và vốn quốc gia tại hai nước này xung quanh mức sáu năm thu nhập, tức là khoảng 180000 euro một người. Tại cả hai nước đất nông nghiệp gần như không có giá trị gì (khoảng vài nghìn euro một người là kịch kim), và vốn quốc gia đại khái được chia ra hai nửa gần như chính xác bằng nhau: tính trung bình, mỗi người sở hữu khoảng 90000 euro vốn nhà ở (mà người đó dùng để ở hoặc cho thuê) và khoảng 90000 các loại vốn trong nước khác (chủ yếu là vốn tài chính đầu tư vào các doanh nghiệp).

Giả sử ta quay lại ba thế kỉ trước. Ta sẽ dùng cấu trúc vốn quốc gia thời năm 1700, nhưng giả dụ vẫn giữ nguyên các khoản tiền trung bình hiện nay (30000 euro thu nhập, 180000 euro tài sản). Một người Pháp hay người Anh tiêu biểu sẽ sở hữu khoảng 120000 euro đất nông nghiệp, 30000 euro vốn nhà ở và 30000 các loại vốn trong nước khác¹⁴. Tất nhiên, một số người Pháp hay người Anh, ví dụ các nhân vật chính trong tiểu thuyết của Jane Austen - John Darshwood với đồn điền Norland, Charles Darcy với đồn điền Pemberley -, sở hữu hàng trăm hectare đất, tương đương với hàng chục hoặc hàng trăm triệu euro tài sản, trong khi nhiều người khác không sở hữu gì cả. Tuy nhiên, thông qua phương pháp giữ cùng một độ lớn tương đối với dòng thu nhập hàng năm, các số trung bình nói trên cho phép hình dung cụ thể hơn về việc cấu trúc vốn quốc gia đã chuyển biến triệt để như thế nào kể từ thế kỉ 18.

Giờ ta hãy tưởng tượng người Pháp hay người Anh nói trên sống vào Thời Tươi đẹp, khoảng năm 1900-1910, vẫn với thu nhập trung bình 30000 euro và tài sản trung bình 180000 euro. Tại Liên hiệp Anh, đất nông nghiệp thời đó đã không còn giá trị mấy: dưới 10000 euro một người, so với 50000 euro nhà ở, 60000 euro các loại vốn trong nước khác, và gần 60000 euro vốn đầu tư ra ngoài nước. Tại Pháp, điểm cân bằng của các loại vốn¹⁵ cũng khá tương tự, trừ đất nông nghiệp vẫn chiếm từ 30000 đến 40000 euro một người, gần bằng với vốn đầu tư ra ngoài nước¹⁶. Tại cả hai nước, tài sản ngoài nước có tầm quan trọng đáng kể. Lẽ dĩ nhiên không phải ai cũng sở hữu phiếu góp vốn kênh đào Suez hay giấy ghi nợ của nước Nga. Nhưng các con số trung bình này (được tính trên toàn bộ dân số, pha trộn nhiều người không sở hữu bất cứ tài sản ngoài nước nào và số ít những người sở hữu những danh mục tài sản rất lớn) cho phép ta đo lường được khối lượng của cải khổng lồ tương ứng với phần vốn ngoài nước mà Pháp và Liên hiệp Anh tích lũy được trong phần còn lại của thế giới.

^{¹⁴: Chính xác hơn, nếu thu nhập trung bình là 30000 euro, tài sản trung bình năm 1700 đúng ra sẽ vào khoảng 210000 (xấp xỉ bảy năm chứ không phải sáu năm thu nhập), trong đó 150000 euro đất nông nghiệp (khoảng năm năm thu nhập, nếu ta tính cả kho xưởng và đàn gia súc), 30000 euro nhà ở và 30000 euro các loại vốn trong nước khác.}

^{¹⁵: người dịch. Nguyên bản: équilibre.}

^{¹⁶: Đây cũng vậy, nếu mức thu nhập trung bình 30000 euro, tài sản trung bình năm 1910 đúng ra sẽ vào khoảng 210000 euro (bảy năm thu nhập); các loại vốn trong nước khác đạt gần 90000 euro (ba năm thu nhập) hơn là 60000 euro (hai năm). Chúng tôi chủ ý giản lược và làm tròn tất cả cả số liệu trình bày ở đây. Xem các số liệu chi tiết trong phụ lục kĩ thuật trên mạng.}

[sau] [trước] [lên mức trên]